Duurzaam.

Met veel plezier las ik de terugkijk column ‘2050’ in Medisch Contact. Relativerend en met de boodschap dat we van dit alles iets hebben geleerd of zullen leren, is waardevol. Ik kijk er in zekere zin ook naar uit dat we terug kunnen kijken op deze periode. Hoewel, dat zou natuurlijk niet moeten betekenen dat wij samen met dit COVID virus geen mooi leven kunnen of mogen hebben op dit moment.

Afgelopen week las ik een opiniestuk waarin beschreven stond dat diegenen die nu niet op de barricades kunnen of hoeven staan, nu al de mogelijkheid hebben tot terugkijken en reflectie en daarmee ook de mogelijkheid om een bijdrage te kunnen leveren voor verdere beslissingen en beleid.

Het is simpelweg een stuk lastiger wanneer je zelf midden in de arena staat. Zoals de notie dat we de andere niet-COVID patiënten niet moeten vergeten. Ik denk daarbij aan alle oncologische patiënten en alle patiënten die zich nu in de palliatieve fase bevinden. Juist in deze fase ervaren zij erg veel onzekerheid, en verder onderzoek en support is dan meer dan gewenst.

Voor veel van deze patiënten valt nu en de toekomst namelijk met elkaar samen. Alles wat normaliter hoort bij het geven van goede palliatieve zorg, kan nu maar minimaal worden geleverd. Voor heel veel zorgprofessionals moet er van mindset worden geswitcht. Veel van wat onderzoek heeft laten zien in wat bijdraagt aan een waardig levenseinde kan nu niet optimaal geleverd worden (in het belang van de veiligheid van zorgprofessionals en patiënt). Ik was daarom ook positief verraast met het zakkaartje dat was ontwikkeld omdat daarmee in crisisomstandigheden die elementen van palliatieve zorg die bijdragen aan de kwaliteit van leven aan patiënten of naasten zo goed mogelijk kan worden ingezet.

In de hoop dat er snel medicijnen tegen het COVID-virus worden gevonden, is er nu meer dan genoeg te doen voor de COVID- en niet-COVID-patiënten.

Zie o.a. Nieboer B. 2050. www.medischcontact.nl. 1 april 2020. Harbers L. Vergeet de reguliere zorg niet. Ned Tijdschr Geneeskd. 2020;164:C4517. O2PZ. Zakkaartje palliatieve zorg in Corona tijd. www.o2pz.nl/actueel/nieuwsartikelen